Vào giữa thế kỷ 19, kỹ sư Jules Dupuit lần đầu tiên đưa ra khái niệm về thặng dư kinh tế, nhưng chính nhà kinh tế học Alfred Marshall đã mang khái niệm này trở nên nổi tiếng trong lĩnh vực kinh tế.

Trên biểu đồ cung và cầu tiêu chuẩn, thặng dư của người tiêu dùng là diện tích (có hình tam giác nếu đường cung và cầu là tuyến tính) nằm trên mức giá cân bằng của hàng hóa và nằm bên dưới đường cầu. Điều này phản ánh thực tế là người tiêu dùng sẽ sẵn sàng mua một đơn vị hàng hóa thứ nhất ở mức giá cao hơn mức giá cân bằng, một đơn vị thứ hai ở mức giá thấp hơn nhưng vẫn cao hơn giá cân bằng, v.v., nhưng trên thực tế cái giá mà họ phải trả chỉ là giá cân bằng cho mỗi đơn vị họ mua.

Tương tự, trong biểu đồ cung cầu, thặng dư của người sản xuất là diện tích nằm dưới mức giá cân bằng nhưng nằm trên đường cung. Điều này phản ánh thực tế rằng các nhà sản xuất sẵn sàng cung cấp đơn vị hàng hóa thứ nhất ở mức giá thấp hơn mức giá cân bằng, đơn vị thứ hai ở mức giá cao hơn nhưng vẫn thấp hơn giá cân bằng, v.v., nhưng trên thực tế số tiền mà họ nhận được vẫn là mức giá cân bằng cho tất cả các đơn vị hàng hóa họ bán.